در ازمایشگاه ها حجم دقیق مایعات دارای اهمیت زیادی است بنابراین برای اینکار به ابزاری نیاز دارید تا اشتباهی به وجود نیاید. در واقع انتقال مایعات اغلب چندین بار در ساعت در حین آزمایش به کار می‌رود. در صورتی که مقدار مایع دقیق نباشد، محلول به خوبی تهیه نمی‌شود. دیسپنسر های آزمایشگاهی به همین منظور ساخته شده اند. دیسپنسر به معنای لغوی یعنی پخش کننده. دیسپنسر یک ماشین و یا محفظه اتوماتیک است که وظیفه دارد مقدار مشخصی از مواد را آزاد کند.
کاربرد این وسیله خارج کردن و توزیع دقیق و مکرر مقادیر مشخصی از مایع می باشد. همچنین دیسپنسر ها در خانواده پیپت ها و رقیق کننده ها قرار می گیرند. مدل های مختلف دیسپنسر در آزمایشگاه های شیمیایی، ایمنولوژی، میکروبیولوژی و فارماکولوژی کاربرد دارد.
همچنین دیسپنسر ها در سایز های مختلفی ساخته می‌شود. حجم آن ها بین ۱ تا ۵۰ میلی لیتر است. محل قرار گیری آن ها یک بطری استاندارد است. ممکن است از دیسپنسر ها برای خروج مایعات خطرناک و حلال های فرار استفاده شود. پس بهتر است دیسپنسر از موادی ساخته شود که با این مایعات سازگاری داشته باشد.
اجزای دیسپنسر آزمایشگاهی
دیسپنسرها در انواع مختلفی ساخته می شوند که هر کدام اجزای خاص خود را دارند. اجزای اصلی این دیسپنسر ها عبارتند از:
- انتخابگر حجم: بر روی این دستگاه یک چرخ دستی تعبیه شده است تا بتوانید به راحتی حجم مورد نیاز توزیع ماده را کنترل کنید.
- صفحه دیجیتال: وقتی با انتخابگر حجم، حجم مورد نظر خود را انتخاب کردید، این مقدار روی صفحه دیجیتال برای شما نمایش داده می شود. ممکن است با آلارم و یا خطای دیسپنسر مواجه شوید که این امر میزان انرژی باتری و .. را به شما اعلام میکند.
- سوپاپ پرکننده: این قسمت از دستگاه یک اهرم مکانیکی دستی است و مایع را به سمت مخزن هدایت می کند.
- لوله تخلیه: این قسمت برای خروج محلول از دیسپنسر طراحی شده است. ۵-مخزن ذخیره: مخزنی است که مایع مورد نظر را نگهداری می کند.
- نوک توزیع: یکی از قسمتهای مهم دیسپنسر، نوک توزیع است که بدون آن نمی توان از دستگاه استفاده کرد. این قسمت در انتهای آداپتور توزیع واقع شده است و وظیفه عرضه محلول را برعهده دارد.
- مقیاس حجم: حداکثر میزان توزیع و یا مقدار حجم باقیمانده را مشخص میکند.
- رابط توزیع: این قسمت شامل یک سیستم دزدگیر و یک راهنما برای کنترل تنظیمات است.
- اهرم تعیین کننده ی حجم: این اهرم پیستون متصل به سرنگ را فعال میکند.
انواع دیسپنسر آزمایشگاهی
دیسپنسر ها بسته به نوع نیاز به چند دسته تقسیم می شوند:
دیسپنسر آزمایشگاه دیجیتالی:
این نوع دیسپنسر ها به صورت دیجیتال قابل تنظیم اند و مقادیر حجم و دما نیز از طریق نمایشگر دیجیتال قابل کنترل است. این نوع از دیسپنسر ها قابل نصب بر روی انواع بطری های آزمایشگاهی هستند و در حجم ۰/۲ میلی لیتر تا ۱۰۰ میلی لیتر ساخته می شود.
کاربرد های این نوع دیسپنسر عبارت است از:
- در زمینه ی تحقیقاتی برای انجام پیش پردازش PCR و HPLC استفاده می شود.
- برای پردازش رقت اندونوکسین در مطالعات کیفی استفاده می شود.
- برای توزیع نمونه های خون، ادرار و .. در آزمایشگاه های بالینی مورد استفاده قرار می گیرد.
- از دیسپنسر های دیجیتال در صنایع جهت توزیع و رقیق کردن روغن ها و محلول های فلزی استفاده می شود.
دیسپنسر آزمایشگاهی آنالوگ
این نوع دیسپنسر ها قابلیت نصب بر روی انواع بطری های آزمایشگاهی را دارند. تنظیم حجم در این دیسپنسر ها به صورت آنالوگ (مدرج) صورت می گیرد و صفحه دیجیتالی ندارد. این صفحه ها نیز مقاومت بالایی دارند و می توان در هنگام کار با اسیدها و بازهای قوی از آن استفاده کرد.
دیسپنسر آزمایشگاهی سریپتور
این نوع دیسپنسر ها کاربرد بسیار فراوانی دارند زیرا کار با آنها بسیار آسان است و قیمت مناسبی نیز دارند. بخش مکنده این نوع از دیسپنسر ها یک پیستون سرنگی است که قابل تعویض می باشد. این نوع قابل نصب بر روی انواع بطری های آزمایشگاهی می‌باشد. ضعف این نوع دیسپنسر ها در آن است که نباید برای محلول های خورنده استفاده شود.
دیسپنسر آزمایشگاهی هنری استپ
این نوع دیسپنسر ها نیازی به بطری ندارد زیرا خود دستگاه نوک سرنگی شکل به نام PD-tips دارد. این نوک از مواد باکیفیت ساخته شده است که مقاومت بسیار مطلوبی دارد و در آزمایشگاه‌های ایمونولوژی، میکروبیولوژی و بیوشیمی کاربرد دارد. همچنین این نوک ها به راحتی تعویض می شوند.
کاربرد های دیسپنسر های آزمایشگاهی
- خارج کردن و توزیع مقداری از مایعات یا محلول ها
- توزیع محیط های کشت در ظروف کوچک مخصوص کشت باکتری
- رقیق کردن محلول های غلیظ
- برای مخلوط کردن محلول ها با خارج کردن و رها کردن مکرر آنها
- توزیع مقادیر مختلف مایعات و محلول ها در مخزن ذخیره
- قابلیت استفاده از آن به جای پیپت ها ۷- تیتر کردن محلول ها با استفاده از تهیه پی در پی
ویژگی های یک دیسپنسر مرغوب
- یک دیسپنسر خوب در برابر محیط‌های اسیدی و بازی مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد.
- دیسپنسر باید قابل اتوکلاو کردن باشد.
- تحمل گرمایی خوبی داشته باشد.
- تحمل فشار بخار بالایی داشته باشد. ۵- حجم مناسب داشته باشد.
- جاگیر نباشد.
- دارای حداکثر ویسکوزیته باشد.
نگهداری و شست و شو دیسپنسر آزمایشگاهی
- بسته به نوع کار خود، دیسپنسر مورد نظر را انتخاب کنید.
- اگر با مواد سمی و ترکیبات دارای خطر بیولوژیک سر و کار دارید، نکات ایمنی را رعایت کنید.
- دمای اتاق را پایدار نگه دارید. دما بین ۴ تا ۴۰ درجه سانتیگراد مطلوب است و تغییرات دما ۰/۵ سانتیگراد باشد. ما به شما دمای ۲۰ درجه را پیشنهاد می کنیم. ۴- محیط کار تمیز دارای اندازه مناسب، تهویه و نور مناسب باشد.
- برای هر نوع دیسپنسر حتماً از نوک های مخصوص آن استفاده کنید.
- دیسپنسر را با یک پارچه نم دار و شوینده های ملایم تمیز کنید.
- می توانید دستگاه را با ایزو پروپرانول ۶۰% ضدعفونی کنید.
- از ورود رطوبت به دستگاه جلوگیری کنید تا قسمت الکترونیکی و سایر قسمت های آن دچار آسیب نشود.
- دیسپنسر ها را میتوانید در اتوکلاو قرار دهید تا به خوبی ضدعفونی شود.
خرید دیسپنسر آزمایشگاهی
با خواندن این مقاله حتماً با دیسپنسر مرغوب آشنا شده اید. بنابراین با توجه به نکات بخش “ویژگی های یک دیسپنسر مرغوب” ، می توانید یک خرید عالی داشته باشید.بهترین برندهای دیسپنسر آزمایشگاهی در ایران عبارتند از: دراگون لب، واریو، لیندوز و میکروبیت.
دیسپنسر، یکی از تجهیزات آزمایشگاهی است که وظیفه خارج کردن و توزیع دقیق مکرر مقادیر مشخصی از مایع را برعهده دارد. دیسپنسر ها در ۴ نوع دیجیتال، آنالوگ، هنری استپ و سریپتور ساخته می شوند. ویژگی های یک دیسپنسر مرغوب و همینطور چگونگی نگهداری و شستشوی این محصول آزمایشگاهی در این مقاله گفته شد.
.
