جهت کشت سلوا ها و میکروب های مختلف از محیط کشت هایی متفاوتی استفاده میشود که بسته به کاربرد می توانید از هر یک استفاده های زیادی نمود. در این مقاله از رشنو لب قصد داریم تا به معرفی انواع محیط ها و کاربردهای هر یک بپردازیم برای کسب اطلاعات بیشتر با رشنو لب تماس حاصل نمایید.
محیط کشت چیست؟
به محیط هایی گفته میشود که به صورت تخصصی برای رشد سلول ها و باکتری‌ها تهیه شده اند و برای این کار استفاده میشود.این محیط ها دارای مواد خاصی‌باشند که محیط را برای رشد سلول بسیار مناسب می‌نمایند، که از این مواد می توانیم به قندها، نمک‌ها، آب و غیره اشاره کنیم.
اکثرا این محیط ها در پلیت مصرف می‌‌شوند، محیط های کشت عمومی می‌باشند که برای تهیه نمودن مواد غذایی لازم برای رشد باکتری ساخته می شوند. گاهی با اضافه نمودن اجزای مغذی به محیط کشت که باعث افزایش رشد ارگانیسمهای سخت رشد می شوند، باعث غنی شدن این محیط ها می شود. ماهیت این مواد به گونه‌‌ای است که نمی‌توان این مواد را با محیط اصلی سترون کرد، و باید بعد از اتوکلاو شدن محیط بصورت سترن این مواد اضافه شود.
انواع محیط های کشت
در یک دسته بندی کلی محیطهای کشت را از نظر نحوه تهیه کردن به سه گروه تقسیم بندی می‌نمایند:
- محیطهای کشت مایع (Liquid or Broth Media):
این محیط بدون آگار می‌باشد و فقط در لوله آزمایش و یا فلاسک استفاده خواهد شد و برای رشد باکتری ها و مطالعه فرایند تخمیری استفاده میشود.
- محیط کشت نیمه جامد(Semi Solid Media):
این محیط در ترکیب خود کمی آگار دارند و به صورت کامل منعقد نمی‌شود و به حالت نیمه جامد باقی خواهد ماند همانند محیط SIM.
- محیط کشت جامد(Solid Media):
این محیط ها آگار با درصد 1.5 تا 2 درصد هستند و باعث انعقاد و جامد شدن محیط خواهد شد. دراین محیط مواردی از قبیل؛ بررسی خصوصیات و تشکیل کلونی، شمارش باکتری ها، شکت خالص و نوع همولیز را می توان مشخص نمود. محیط کشت جامد را، درون لوله آزمایش یا پلیت استفاده می‌نمایند همانند محیط مولر هینتون آگار.
محیط های کشت را از نظر نوع مواد تشکیل دهنده و کاربرد به ۵ دسته تقسیم می کنند:
- محیط کشت پایه (Basic Media):
دارای کمترین مقدار مواد غذایی جهت رشد کردن باکتری ها می‌باشد و تمامی محیط های کشت بر پایه این محیط کشت ساخته میشود. بیشتر باکتری ها در این محیط رشد می نمایند و فاقد هرگونه ماده ضد میکروبی می باشد همانند نوترینت آگار، نوترینت براث
- محیط کشت انتخابی(Selective media):
در این محیط ترکیباتی همانند آنتی بیوتیک، رنگ های ضد میکروبی و نمک های صفراوی به عنوان مهار‌کننده رشد وجود دارند. مواد نامبرده شده تمامی میکروارگانیسم ها و غیر ارگانیسم ها را مهار می نمایند و به همین دلیل انتخابی عمل می نمایند. مثل محیط کشت مانیتول سالت آگار که به علت غلظت بالای نمک تنها اجازه رشد استافیلوکوک ها را خواهد داد.
- محیط کشت غنی کننده(Enriched medis):
محیطی بسیار مقوی می‌باشد و دارای مواد مورد نیاز برای رشد باکتری‌ها و میکروب‌ها می باشد. این محیط برای رشد تعداد فراوانی از سلولها و باکتری‌ها بسیار مناسب می‌باشد.
- محیط کشت کامل(Complete media):
این محیط تمام موادی که باری رشد باکتری ها و سلول ها لازم است را دارد، همچنین مواد ضد میکروبی نیز ندارد. این محیط ها هیچگونه مهار کننده ندارند و تغییر رنگی با رشد باکتری ها مشاهده نمی شود.
- محیط کشت افتراقی(Differential/ indicator medium):
این محیط برای جداسازی و ایزوله نمودن نوع خاصی از سلولها و یا باکتری ها بسیار مناسب می‌باشند، همچنین برای جدا نمودن سلولها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
