مشخصات اسید لاکتیک
دمای ذوب: ۵۳ درجه سانتیگراد
دمای جوش: ۱۲۲ درجه سانتیگراد
چگالی:____
حلالها:____
لاکتیک اسید یک ترکیب آلی است که در حالت جامد سفید رنگ و محلول در آب و در حالت مایع بیرنگ است. این محصول به صورت طبیعی و مصنوعی تولید میشود. اسید لاکتیک با یک گروه هیدروکسیل در مجاورت گروه کربوکسیل به عنوان یک آلفا هیدروکسی اسید طبقه بندی میشود. باز مزدوج آن لاکتات نام دارد که در چندین فرایند بیوشیمیایی نقش مهمی دارد. در حالت محلول، یک پروتون از گروه کربوکسیل یونیزه میکند و یون لاکتات به دست میآید.
در مقایسه با اسید استیک، ثابت تفکیک اسیدی آن یک واحد کمتر است، یعنی دپروتوناسیون اسید لاکتیک ده برابر آسانتر از اسید استیک است. این اسیدیته بالاتر نتیجه پیوند هیدروژنی بین گروه هیدروکسیل α و گروه کربوکسیلات میباشد. اسید لاکتیک جاذب رطوبت است. اسید لاکتیک DL با آب و اتانول بالاتر از نقطه ذوب آن یعنی حدود ۱۷ یا ۱۸ درجه سانتیگراد انحلال پذیر است. اسید لاکتیک D و اسید لاکتیک L دارای نقطه ذوب بالاتری هستند. در صنعت، تخمیر اسید لاکتیک توسط باکتریهای اسید لاکتیک انجام میشود که کربوهیدراتهای ساده مانند گلوکز، ساکارز یا گالاکتوز را به اسید لاکتیک تبدیل میکنند.
کاربرد اسید لاکتیک
باکتریهای تخمیرکننده این اسید در دهان رشد میکنند و اسید تولید شده باعث پوسیدگی دندان میشود. در پزشکی، لاکتات یکی از مواد تشکیل دهنده اصلی محلول ریینگر لاکتات است. این مایعات داخل وریدی حاوی کاتیونهای سدیم و پتاسیم همراه با آنیونهای لاکتات و کلراید در محلول آب مقطر، در غلظتهای ایزوتونیک با خون انسان است. این اسید بیشتر در مایع احیاء پس از خونریزی به علت آسیب، جراحی یا سوختگی استفاده میشود.
اسید لاکتیک نیز در داروسازی برای تولید لاکتات محلول در آب از مواد فعال غیر محلول استفاده میشود. این ترکیبات بیشتر در اقدامات موضعی و لوازم آرایشی برای تنظیم اسیدیته و خواص ضدعفونیکنندگی و کراتولیتیک آن استفاده میشود. اسید لاکتیک به طور عمده در محصولات شیرترش مانند کومیس، ماست، کفیر و برخی پنیرهای دلمه شده یافت میشود. کازئین (ماده پروتئین شیر ) در شیر تخمیر شده با اسید لاکتیک بسته میشود. اسید لاکتیک همچنین باعث طعم ترش نان ترش است. همراه با بیکربنات آمونیوم، در حشرهکشها و نیز برای تمیزکردن جوهر از مدارک به منظور جعل آنها استفاده میشود.
خطرات اسید لاکتیک
اسید لاکتیک در تماس با پوست، چشم، مصرف و استنشاق بسیار خطرناک است. در تماس با پوست و چشم نیز خورنده است. غبار مایع یا اسپری آن ممکن است باعث آسیب بافتی به ویژه در غشای مخاطی چشم، دهان و دستگاه تنفسی شود. تماس آن با پوست ممکن است سوختگی ایجاد کند. استنشاق مایع آن ممکن است باعث ایجاد تحریک شدید دستگاه تنفسی شود که علائم آن سرفه، خفگی یا تنگی نفس است. التهاب، قرمزی، آبریزش و خارش چشم و نیز التهاب، خارش، پوسته پوسته شدن، قرمزی، یا گاهی تاول پوستی را همراه دارد. تماس طولانی مدت با آن منجر به عفونت برونش مکرر میشود.
راهنمای ایمنی کار با اسید لاکتیک
راهنمای حفاظت چشم :
بدلیل قابلیت جذب سطحی بالای چشم ، گرد و غبار، مواد مذاب، اسیدها، بازها و مواد شیمیایی براحتی جذب چشم می شود. لذا در صورت کار با مواد شیمیایی استفاده از عینک ایمنی مخصوص کار با مواد شیمیایی و ماسک پوشاننده صورت الزامی است.
در صورت سوختگی چشم با مواد شیمیایی خورنده، آن را با مقدار فراوان آب بشویید یا با حداقل یک لیتر محلول NaCl با غلظت %۰.۹ به مدت ۱۵ دقیقه بشویید.
راهنمای حفاظت از مجاری تنفسی:
در صورت استنشاق مواد شیمیایی سمی در ابتدا منبع مولد آلودگی را برطرف کرده و فرد را به هوای آزاد ببرید. اگر فرد در تنفس خود دچار اشکال شده بود به وی ماسک اکسیژن وصل کنید و سریعا به پزشک مراجعه فرمایید.
جهت آشنایی با سایر مواد شیمیایی مورد نیاز در آزمایشگاهها اینجا کلیلک کنید.